Dziewczynki i chłopcy z maltretowanych rodzin, które zmuszone zostały do ucieczki wraz ze swoimi matkami do schroniska dla kobiet, znajdują się zazwyczaj, jak ich matki, w sytuacji kryzysowej. Świadomie lub też nieświadomie same także doświadczyły przemocy ze strony ojca, i same narażone były na przemoc psychiczną lub fizyczną, czy też seksualną. W dużej mierze są często zdezorientowane i musiały doświadczyć, jak bardzo mogą być bezbronne, bezradne i bezsilne.
Niestabilne warunki domowe, codzienność nacechowana niepewnością i nieobliczalne reakcje dorosłych częstą przyczyniają się tego, że tym dziewczynkom i chłopcom jeszcze trudniej o tak konieczne dla ich rozwoju wzorce. Wynikająca stąd niepewność tego, co będzie dalej, może być podłożem lęków i ewentualnych zaburzeń zachowania.
Wyjątkowa sytuacja życiowa w schronisku dla kobiet oznacza dla dzieci nowe warunki, do jakich nie przywykły. Jeżeli nawet ucieczka przed brutalnym ojcem czy partnerem matki odczuwana jest jako ulga, rozłąka z nim i ze znanym otoczeniem socjalnym może być źródłem bolesnych i ambiwalentnych przeżyć.
W pracy z dziewczętami i chłopcami w schronisku dla kobiet zawsze należy wziąć pod uwagę szczególny charakter obiektu jakim jest schronisko, tzn. że jest to tymczasowe miejsce schronienia i ucieczki. Centralny punkt tej pracy stanowi kondycja emocjonalna dziewcząt i chłopców.
Dziewczęta i chłopcy przyjmowani są wraz z ich matkami. Zgodnie z koncepcją dla chłopców obowiązuje ograniczenie wiekowe z reguły do 14 roku życia. Wynika to z doświadczenia, że właśnie dla dojrzewających chłopców bliskie wspólne zamieszkiwanie w miejscu, w którym temat „przemocy ze strony mężczyzn“ jest cały czas obecny, stanowi obciążenie i nadmierne wymaganie - zarówno dla młodocianych mężczyzn jak i dla żyjących w schronisku kobiet i dzieci.
Dzieci, które trafiają do schroniska dla kobiet, doznały różnorodnych negatywnych doświadczeń. Ustalenie głównych punktów w pracy zależy, poza ogólnymi możliwościami kadrowymi i lokalowymi, także od tego, z jakimi doświadczeniami te dziewczęta i chłopcy przychodzą:
Dziewczęta i chłopcy trafiają do schroniska dla kobiet z reguły zupełnie nieprzygotowane. Podczas gdy matki często już przed podjęciem tej decyzji zastanawiały się nad kwestią ucieczki i rozłąki, to dziewczęta i chłopcy są najczęściej nagle wyrywane ze swojej codzienności. Przeważnie nie miały okazji, aby pożegnać się ze swoimi przyjaciółmi, krewnymi, nauczycielami i in.
W pośpiechu pozostawione zostają zwierzęta domowe, prawie wszystkie zabawki, rowery, własny pokój i wiele więcej, ponieważ nie można ich zabrać ze sobą.
Anonimowość wynikająca też z adresu schroniska utrudnia utrzymanie lub nawiązanie nowych kontaktów poza schroniskiem.
Przeprowadzka do schroniska dla kobiet wymaga od dzieci przestawienia się na początkowo obce i nowe dla nich warunki życia. Z powodu skromnych możliwości finansowych i lokalowych matka musi dzielić swój pokój razem z dzieckiem lub z dziećmi. Pomieszczenia wspólne, takie jak kuchnia, łazienka czy pokój dzienny użytkowane są wspólnie przez kilka osób. Codzienność charakteryzuje różnorakie tło kulturowe, różne języki, sposoby postępowania i zwyczaje.
Dzieci w wieku szkolnym muszą z reguły zmienić szkołę, tak samo dla tych młodszych konieczna okazuje się zmiana przedszkola.
Dziewczęta i chłopcy są zawsze uzależnieni od decyzji swoich matek i raczej nie mają możliwości wpływu na to, jak długo będą żyli w schronisku dla kobiet i jak potoczy się ich dalsze życie. Może wrócą do domu, do poprzedniej sytuacji, do oprawcy, może wrócą do starego domu tylko z matką, może do innego schroniska dla kobiet, może pozostaną w schronisku dla kobiet dłużej niż jeden rok.
Po krótkim czasie okazuje się, że życie w schronisku dla kobiet, mimo całego niepokoju i nieregularności, jest przez wiele dzieci odczuwane jako spokojne i pozbawione napięć. Znika nieustający strach przed niekontrolowanymi wybuchami złości i napadami partnera matki, a w zamian dzieci mogą doświadczać bezpieczeństwa i spokoju. Pozbawiona napięcia sytuacja życiowa i stabilizacja matki oraz relacji matka - dziecko pozwalają często nadrobić zaniedbania w rozwoju z minionego okresu.
Dziewczęta i chłopcy doświadczają przestrzeni, w której akceptowani są jako osoba, wraz ze swoimi życzeniami i potrzebami, i mogą pozostać przy tym dziećmi:
Treści pracy pedagogicznej skoncentrowane są w szczególności wokół celów i aktualnej sytuacji w schronisku dla kobiet. Codzienną sytuację w schronisku dla kobiet cechuje często fluktuacja: tak więc skład grupy dziewcząt czy chłopców zmienia się ze względu na strukturę wieku, wielkość grupy, pochodzenie kulturowe. Z tego względu bardzo istotnym elementem w budowaniu codziennego życia dla dziewcząt i chłopców w schronisku dla kobiet jest transparentność i wiarygodność ustaleń i reguł. Zrozumiałe reguły i granice umożliwiają zrozumiałe działanie. Odwodzą od samowoli i dominacji, a prowadzą do relacji godnych zaufania.